ویژگی های منحصر بفرد ستون های کاخ آپادانا تخت جمشید

ویژگی های منحصر بفرد ستون های کاخ آپادانا تخت جمشید

کاخ آپادانای تخت جمشید در شیراز روی هم رفته ۸۴ ستون داشته و بلندی هر ستون نزدیک به ۱۸ متر و کرانه (قطر تازی) پای آن ها دو متر است. پا ستون های تالار مرکزی آن مکعبی و پا ستونهای ایوان هایش گرد و زنگ شتری است و تنه همه آنها قاشقی شکل تراشیده شده است. بخش بالای ستونها ساخته شده از سه پاره است: ۱- سر ستون. ۲- بخش مارپیچ دو گانه. ۳- تنه دو گاوی است که پشت به پشت داده و روی پشت گاوها تور شیراز، سنگ هایی که به شکل مکعب سنگ تراشی شده قرار داشته و روی آنها تختک (الوار) و روی تختک تیرهای آسمانه گذارده شده بوده است.

در بالای همه ستون ها همین گونه تندیس گاو بوده سوای ستون های ایوان خاوری که روی آنها تندیس شیر بوده است و بدن و پنجه آنها که در پایین ستونها افتاده، این خواسته را روشن می کند و سر ستون های ایوان باختری درست شده اند تندیس گاو بدون بخش های مارپیچ دوگانه و سر ستون اصلی.

هخامنشیان ستون سازی را از مصریان آموختند، ولی ناهمگونی بسیاری بین ستون های هخامنشی و مصری پدیدار است. ستون ایرانی بر افراشته تر و بلندتر از ستون مصری است و بلندیش از ده تا دوازده برابر کرانه (قطر) آن و بسیار زیباتر می باشد، در صورتی که بلندی ستون های مصری از شش برابر کرانه (قطر) آن نمی گذرد.

خاورشناسانی چون پردو وشهی پیه و دیگر باستان شناسان بر این باورند تور شیراز تابستان 98 که ستونهای روزگار هخامنشی زیباترین ستونهای دوران پیشین است.

سر ستون ساخت روزگار هخامنشی دارای روشی می باشد که همانند آن در هیچ جای جهان دیده نشده است. ریشه ساخت سر ستون گرفته شده از آشوری هاست، ولی ساختن و گذاشتن دو گاو پشت به پشت داده در بالای ستون پدیده خود ایرانی هاست. اگر چه برخی برآنند که شاید از روش پرچم آشوری که از ویرانه های خوری باد به دست آمده پیروی شده باشد، ولی این را هم باید دانست که دو گاو روی پرچم آشوری ایستاده و یک جدایی بین تور شیراز تیر 98 آن هاست. در صورتی که دو گاو سر ستون ایرانی نشسته و پشت آنها به یکدیگر چسبیده است.

تنه ستون های تخت جمشید دارای ۳۲ تا ۴۸ تراش قاشقی است و بیشتر از تنه ستون مصری و یونانی تراش دارد. به انگیزه آن که در تنه ستون های مصری شماره قاشقی ها ۱۶ و یونانی ۱۶ تا ۲۲ می باشد. پا ستون ساخت روزگار هخامنشی در تخت جمشید بلندیش به اندازه یک تا یک و کرانه (قطر) آن است. جدایی بین ستونهای هخامنشی بیش از جدایی ستون های مصری و یونانی است، به پرورده این که در تخت جمشید جدایی آنها از سه تا چهار برابر کرانه با ستونهاست، ولی در مصر و یونان از یک تا دو برابر کرانه آنها می باشد. اندازه سالن (تالار) مرکزی بارگاه آپادانا 25/ 4692 متر و اندازه هر یک از ایوان ها ۱۳۷۰ متر مربع است. در دو گوشه شمال خاوری و شمال خاوری و شمال باختری یعنی در چپ و راست ایوان شمالی، دو برج بوده است و از برج گوشه شمال خاوری تنها نشانی به جای مانده است.

چهار پلمه طلایی و نقره ای که در شهریور ۱۳۹۲ خورشیدی به وسیله گروه گسیل شده از دانشگاه خاوری شیکاگو در زمان سرپرستی آقای پروفسور هرتسفلد از گوشه های شمال خاوری و جنوب خاوری خود سالن (تالار) به دست آمده، روی هر چهار تای آنها جستاری به دانستگی زیر و به خط میخی پارسی و ایلامی و بابلی نگارده شده که پچواک آنها به قرار زیر است: داریوش شاه بزرگ - شاه شاهان - شاه کشورها - پسر ویشتاسب هخامنشی. داریوش شاه گوید: این است کشوری که من دارم، از سکاها که پشت سغد است گرفته تا کوشا (حبشه) و از هند گرفته تا سارد (لیدی) آن را اورمزد که بزرگ ترین خدایان است به من بخشیده. اورمزد مرا و خاندانم را بیاید.

پیش از پیداشدن پلمه های زرین و سیمین نامبرده در بالا، نوشته های سنگ نبشته میخی که در دیوار پیش بست پلکان خاوری پدیدار است، بارگاه آپادانا به نام خشایارشا خوانده می شده است، ولی پس از به دست آمدن پلمه ها به درستی روشن شد که بیشتر کاخ آپادانا سوای پلکان های آن از ساختمان هایی است که به فرمان داریوش بزرگ ساخته شده است و گمانی استوار می رود که کارنامه بنای آن بین ۵۱۵ - ۵۱۸ سال پیش از میلاد آغاز شده است. در آبراهه های زیرزمینی این کاخ بزرگ آب دیده شده است، در جاهایی که این آبراهه ها از دامنه کوه می گذرد که سنگ های درونی آنها را تراشیده و هموار کرده اند و در سوای آن یعنی جایی که زمین آن سنگلاخ نیست، آب در آبراهه های زیرزمینی را با تخته سنگ های بزرگ تراشیده شده ساخته اند. از این گونه آبراهه ها در زیر همه ساختمان های تخت جمشید یافت می شود.