معرفی کاخ هدیش تخت جمشید

معرفی کاخ هدیش تخت جمشید

هدیش یا کاخ کوچک خشایارشا یا ساختمان نشیمن، در جنوب خاوری ساختمان تچرا و جنوب تپه مرکزی در شیراز قرار دارد. ساختمان این کاخ که به شکل راست گوشه است رو به شمال و در بلندترین جای ایوان تخت بنا شده است. ساختمان هدیش ساخته شده از ایک ایوان شمالی و یک تالار مرکزی و دو تالار چهار گوشه خاوری و باختری با پهلوی 25 / 11 متر که هر یک از این دو تالار ۵ ستون داشته و با ستون های آن هنوز سر جای خود پابرجاست و اتاق هایی نیز در راست و چپ دو تالار خاوری و باختری ساخته شده و شماره هر یک ۳ است و یک مهتابی کم پهنایی هم در همه راستای جنوبی ساختمان که پیش تر دارای نرده های فلزی بوده، پدیدار است. این کاخ کوچک خشایارشا و همه پیوست های آن برابر سنگ نبشته هایی که روی پایه های مکعبی شکل ایران و در پایه های درگاه های رزرو تور شیراز شمالی و خاوری و باختری، نوشته شده است. از بناهای خشایارشا پسر داریوش یکم است و نامش در سنگ نبشته های نامبرده هدیش به چم جای نشیمن گفته شده است و گمان می رود که در میانه پادشاهی خشایارشا در مرز ۴۷۵ سال پیش از میلاد ساخته شده باشد. زمین کاخ مزبور یک سره از سنگ دامنه کوه راست گوشه را دارد.

ایوان شمالی هدیش

در همه پهنا در راستای شمالی کاخ هدیش ایوانی ساخته شده است به شکل راست گوشه که دارای 66 / 25 متر و پهنایش 66 / 9 متر می باشد و دارای ۱۲ ستون در دو ردیف بوده است.

در دو گوشه شمال خاوری و جنوب باختری، این ایوان دو پایه سنگی به شکل راست گوشه نزدیک به بلندی ۵ / ۷ متر برپا است. در بخش بالای هر یک سنگ نبشته ای به زبان های: پارسی - ایلامی و بابلی به فرمان خشایارشا نوشته شده و پچواک آنها چنین است:

"خدای بزرگی است اهورامزدا، که این زمین را آفریده آفر تور شیراز، که آن آسمان را آفریده، که مردمان را آفریده، که شادی را برای مردم آفریده که خشایارشا را شاه کرده، یگانه شاهی را از شاهان، یگانه فرمانداری را از فرمانداران. منم خشایارشا، شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورهایی که دارای توده های گوناگون است. شاه این زمین بزرگ پهناور، پسر داریوش شاه هخامنشی."

خشایارشا، شاه بزرگ می گوید: «به خواست اهورامزدا، این بنا (هدیش) را من ساختم، اهورامزدا با خدایان، مرا و پادشاهیم را در آنچه که ساخته ام، بیاید.»

در دو گوشه جنوب خاوری و جنوب باختری ایران، در دو درگاه دیده می شود. به پهنای ۱ / ۲۲ و بلندی ۴ متر که در هر پایه آنها دو تن نیزه به دست ایستاده اند. از این دو درب ایران، به اتاق هایی که در گوشه های کاخ ساخته شده می روند.

پایه های این دو درگاه نامبرده نیز آراسته است به نگاره های شاه قیمت تور شیراز و دو چاکر، ولی در این جا هر سه وارد تالار می شوند. بالای سر شاه در همه درگاه ها سنگ نبشته ای به سه زبان کنده و پچواک آن چنین است.

خشایارشا، شاه بزرگ، شاه شاهان، پسر داریوش هخامنشی.